Apoera

Ja, Linda! Je hebt gelijk. Het verslag stond er wel op.

Hieronder weer een verslag van Ron van de bootreis (ik heb er erg om gelachen) van de korjaaltocht met Kenneth en van gisteren.

Apoera, donderdag 30 december 2010

Via het presidentiële balkon, de salonboot naar het traditionele palmbladerendak.

De opeenvolging van gebeurtenissen blijven vol tegenstellingen. Van de 10 vragen die we gesteld hadden over tijd en plaats van vertrek van de nachtboot vanuit Nw. Nickerie naar Apoera was er geen enkele eensluidend. Uiteindelijk was het een taxichauffeur die de oplossing bracht. Dienstregelingen zijn er zeker, maar niet een op papier. Wat een geleerde achter zijn bureau niet kan verzinnen, dat weten de bewoners, ongeacht de afkomst, van Suriname. Precies op tijd komen de passagiers op een onmogelijke plek, op een onmogelijke bouwvallige steiger buiten de bebouwde kom in de Nickerierivier. Ik zeg precies op tijd, dwz meer dan twee uur tevoren, want anders heb je geen plek voor je hangmat. Op de centerline van het schip midden in de boot is een balk waar naar weerszijden naar de gangboorden hangmatten kunnen worden gespannen. Onder en boven elkaar worden de matten geknoopt. Elke 25 cm zit er wel een knoop. Ik kijk vanuit mijn benarde positie naar een plek waar ik misschien nog een hangmatje kan opknopen voor de nacht. Na ampele overwegingen kom ik tot de conclusie dat het niet mogelijk is. Niet veel later hangt er tot mijn stomme verbazing een oud indianenomaatje te bungelen. In het midden van het schip gaapt het gat. Het scheepsruim. Twee laadplanken verbinden de hoge steiger met het dek en het dek weer met het ruim. Kleine vrachtwagentjes rijden de steiger op en beginnen te lossen. Na enkele rijstbalen en de nodige gasflessen volgt het echte werk: kratten Parbobier en frisdrank. Meer dan de helft van de lading bestaat daaruit. Onder onze zitbanken staan ook de nodige kratten Parbo. Deze dekladingen, waarvan we later begrepen, dat zij bestemd waren voor inlandse indianendorpen, lagen verspreid over het dek en boven op de salon. De salon,die inclusief de stuurhut meer dan 90 % van het dekoppervlak beslaat, overdekt de fraai gelijnde dik houten romp tot een lompe bak. Erin de wriemelende mensenmassa. Om 17.10 kijkt de schipper in het ruim naar de chaotisch opgestapelde attributen. Hij zegt nog iets en de dekplanken gaan erop. De motor wordt gestart. De eetbakkies van de opvarenden met de traditionele rijst met kip komen te voorschijn en ja warempel, daar vaart “de Epira” de tropische nacht in. Het kromme hangen op onze zitplaatsen worden we gauw zat. Tineke vindt op de dekluiken nog wat lege plaatsen. Vlug stouwen we er onze bagage en proberen op de ruwe onregelmatige dekplanken slaap te vinden. Een halfdronken creool van grote omvang ligt pal boven Tineke in zijn hangmat te zwaaien. “Moet je in mijn hangmat liggen”? Vraagt hij aan Tineke. Tineke zegt van nee. Ondertussen vrees ik voor haar leven, want als dat gevaarte naar beneden komt weet ik het zo net nog niet. We turen nog naar de andere hangmatten. Als rijpe trossen bananen hangen ze boven ons. En ja, hoe is het mogelijk, we dommelen weg. Niet heel veel later worden we weer opgeschrikt door geschreeuw, geduw en getrek. Een indianendorp op Guyanese bodem is de oorzaak. Een deel van de deklading moet er af en ook stappen enkele opvarenden van boord. Tot onze grote opluchting verdwijnen er boven ons ook enkele hangmatten. Snel hangen we onze matjes aan de balken en niet lang daarna slapen we weer in. Tot het volgende indianendorp. Het zelfde tafereel. Afvoeren van de nodige kratten parbobier en balen cement. Donkere lijven komen in botsing met mijn hangmat. Gelukkig duurt het allemaal niet lang en de motor ronkt weer vrolijk verder. De sfeer is klam en de zo kenmerkende zoete geur van de tropen vult de lucht. De Epira doorsnijdt het pikdonkere water. De oevers rijten zich open als scheurend dik tapijt. Het is een raadsel hoe de stuurman op deze donkere Corantijn zijn weg kan vinden. Net tegen het schemeren van de ochtend komt de Epira op zijn eindbestemming. Zachtjes schuurt de romp tegen de houten aanlegsteiger. Nog geen kwartier later is iedereen verdwenen. Een onwaarschijnlijke stilte daalt neer. Wij blijven nog een poosje in onze hangmatten liggen. Wij hebben geen haast en zien straks wel weer hoe we op onze nieuwe verblijfplaats komen. Ons presidentiëel balkon in hotel de Riverbreeze lijkt alweer vergeten. Oh ja, nog zoiets, onze taxi was te laat. Op zich niets bijzonders in Suriname. Hoewel in dit geval toch wel, want de taxi stond te wachten bij het niet bestaande hotel de Riverbreeze in Paramaribo 230 kilometer van Nickerie vandaan! Maar, als gezegd, we verbazen ons nergens meer over. Voorlopig zijn we heel tevreden in Apoera. Het is koel onder het grote palmendak van ons verblijf. Voor ons de Corantijn met het kalm stromende water. Kenneth, zijn vrouw , beiden halfbloed indianen, met de zes kinderen zijn hartelijk en van het ene op het andere moment voelen we ons thuis.

Apoera, 1 januari 2011

Vanaf de rivier de Corantijn oogt Apoera slaperig. Magnabomen en bamboe buigen hun takken naar het water. De rafelige randen van het woud reflecteren in diepe onmetelijkheid. Kenneth stuurt de korjaal naar onzichtbare kreken. De reuzenotter is het doel. Pas later realiseren we ons dat we dat doel niet gehaald hebben. Zo indringend zijn de indrukken. Er worden vogels zichtbaar. We hadden er al rekening mee gehouden. Hoatzins! Een soort prehistorische vogel die zich ophoudt in de met mokko mokko begroeide oever. Een plant met olifantsbladeren met kelkbloemen die op Aäronskelk lijken. De hoatzins leven daar. Wat ze er precies doen weten we niet. He zijn onhandige fladderaars, die moeilijk kunnen vliegen. Kenneth zegt dat de Trioindiaanen er op jagen. Ze zijn veel schuwer dan anders. Hier in Apoera is de enigste plek waar deze bijzondere kleurige vogels voorkomen. De korjaal vaart verder stroomopwaarts de Corantijn in. Dan weer onnavolgbare kreken in. De sokoireiger vliegt op een afstand schrikachtig weg, maar een roerdomp komt mooi voor de lens. Hoe verder we varen hoe meer vogels, vlinders en libellen we zien. De oever is begroeid met paarse roze, gele, blauwe bloemen. Het is duidelijk dat we in een compleet ongeschonden gebied varen. Kenneth bevestigd het. In Apoera zelf hebben pogingen in de jaren zeventig bauxiet te gaan winnen het landschap geweld aangedaan door houtkap. Je ziet meteen dat de natuur daar minder variabel is. Droevig met klimop begroeide kranen en een zware lokomotief vertellen het zoveelste verhaal van een dood lopend spoor. “Een spoorlijn gaat van hier naar nergens” staat er in het ANWB-boekje. “Gelukkig” zegt de toerist. Vrijwel de meesten onwetend over het feit dat er al weer nieuwe plannen klaar liggen. Dit keer zal er geen nergens zijn. Politiek is men er al mee gevorderd. De strijd om de grondstoffen en het grote geld is begonnen. Het oerwoud zo groot als de provincie Utrecht gaat eraan. Te beginnen met houtkap. “Er zit bauxiet, goud, diamant en koper”, zegt Kenneth. Kenneth, die zijn beroep verdeelt tussen toeroperatiebezigheden en zwijnen jagen in het binnenland deelt, desgevraagd mee, dat hij toch wel liever heeft dat het regenwoud gespaard blijft. Een stukje verderop ligt een Triodorp. We kopen er onschuldige kraaltjes. Onder een afdak van palmbladeren staat, naast drie boven elkaar geplaatste hangmatten, een TV. Natuurlijk. De indianen zijn vrij van de wet en mogen op alles jagen wat ze maar willen. Of je nou iets mag of niet, maakt hier niet uit. Op het eiland midden in de Corantijn vliegen tegen de avond allerlei soorten papegaaien en oropendulas (hangnestvogels) naar hun slaapplaatsen. Een oorverdovend gekrijs. De oropendulas vliegen laag over het water alvorens de boomtoppen te bereiken. Met uitleg van Kenneth beseffen we wat de torenhoge bamboepalen langs de rand van het water betekenen. Er worden netten tussen gespannen om de vogels te vangen en te verkopen op de markt in Paramaribo. Hoe groot smaakt de voldoening dat Kenneth erin toestemt de bamboepalen om te halen en in de traag stromende Corantijnrivier te gooien. De Surinamers eten maar kippen! Daar zijn ze heel erg goed in! Bij het optekenen van deze letters staat de kalender op de laatste dag van het jaar. Het wordt knalgezellig. Eten ponteier, een indianengerecht en drinken een Yamswortelwijn, ingeschonken door Suzie, de vrouw van Kenneth en van Arowaks indiaanse afkomst. Met hen wordt het nieuwe jaar ingeluid. Vuurwerk en dansen. Het leven is eenvoudig hier. Behalve de mobieltjes en de geluidinstallaties die tot ver in de omgeving laten weten, dat de volumineuze geluidsboxen nooit zullen zwijgen. Oorverdovend, maar we geven ons er dit keer helemaal aan over.

Paramaribo, 5 januari 2011

Van een grote teleurstelling naar een opwindende safari.

De dagen in Apoera, het indianendorp, voltrekken zich in vredige eentonigheid. Er zijn wat kleine ongemakken. Uitslag vooral rond ons middel met als gevolg flinke jeuk en een dag diarree van Ron. Moet je maar niet in een indianendorp gaan zitten! Het hoort bij de tropische ongemakken. We kijken uit naar de komst van Elten op 2 januari. Met hem zouden we op expeditie gaan naar het Bakhuisgebergte en Kabalebo. “Het wordt 3 januari `s avonds om 10.00 uur”, meldt hij. Een bang vermoeden begint te ontstaan. Op 4 januari in de ochtend weten we dat hij niet komt. Om een lang verhaal kort te maken. Surinaams! Grote teleurstelling. Het overkomt ons voor de tweede keer. Hoe komen we uit het gat, Apoera! De enige verbinding is met de Epira terug naar Nieuw Nickerie. Ja, die boot gaat eens per week en die is net vertrokken!

Was het toeval? Ik weet het niet. Er was de avond tevoren een gezelschap van Surinamers en Nederlanders neergestreken in het hangmattenkamp. Twee four wheel drives stonden geparkeerd onder de bamboe. Er volgt een gesprek. En ook weer Surinaams, nog geen twee uur later zaten wij, samen met hen, comfortabel in de drives op weg naar Paramaribo. Een real safari dwars door jungle en savanne, 360 km op onverharde weg met kuilen, plassen en stof. Af en toe wordt er een insteek gemaakt. Een waterval. Een creools dorp. `s Avonds eten we gezellig met onze weldoeners in “ons” guesthouse “Zus en zo” te Paramaribo Centrum. Ik hoef niet te vertellen hoe gelukkig we ons voelden. We konden weer nieuwe plannen maken.