luxe

Luxe 15 januari 2011
Iwan vraagt aan mij hoe die Wetenschappelijke namen in elkaar zitten. Ik zeg hem dat Linnaeus zag dat alle floristische- en faunistische soorten op aarde een logische ordening vertoonden en dat hij op grond daarvan een indeling maakte die daarbij aansluiting vond. De indeling voorziet elke levensvorm van een geslachts- en een soortsnaam. Het is nu de moderne nomenclatuur die overal op aarde gebruikt wordt en wetenschappelijke gezien de universele taal is. Iwan had als gids behoefte zijn toehoorders goede informatie te verstrekken en verschafte naast de inlandse taal de vertaalde wetenschappelijke Engelse taal om verwarring tussen allerlei streeknamen te voorkomen. Iwan is Arowakindiaan met een door zending gebrachte Nederlandse naam. Eigenlijk heet hij Jessie. Hij is nieuwsgierig en wil alles over planten en dieren in de jungle weten. En hij weet veel en communiceert goed. Er is geen enkele belemmering over afkomst. Steeds weet hij omstanders te boeien over het gebruik van bomen en planten met allerlei gebruiksdoeleinden van medicinale- of praktische aard. We zitten op de Kabaleborivier in het zuidwesten van Suriname. Geologisch gezien is het een uitloper van British Guyana met een andere bodemstructuur. Het is te merken aan de vogelbevolking. Tijdens een vaartochtje per korjaal wordt duidelijk dat er niet gejaagd wordt. De vogels die elders in Suriname snel opvliegen blijven hier zitten. De majesteitelijke Sokoireiger bijvoorbeeld gaat volkomen op in zijn natuurlijke omgeving en laat zich aan alle kanten zien. De crested eagle (bleek achteraf iets anders te zijn!) heeft volkomen maling aan het groepje toeristen dat neerstrijkt op de stroomversnelling. Kabalebo heeft veel van wat we elders misten in Suriname. Rust en bezoekers die louter voor de natuur komen. Het is er luxe. Je kunt dat heel fijn vinden of niet. Daar verschillen de meningen over. Feit is wel dat de jungle heel wat meer toegankelijk is en de paden goed onderhouden. Waar kom je dat tegen in Suriname? Langs de airstrip zijn cabins en lodges ruim opgezet en de openheid trekt veel vogels aan. We zijn hier nog geen volle dag en zijn benieuwd wat er allemaal komen gaat. Voorlopig is het nog bewolkt en hangen er wolken tussen de bergen. Gisteren erg verwend. Na twee en een halve maand met soms ontbering in Suriname ervaren we het als een weldaad. Een volkomen verdiende behandeling. In de ruime korjalen worden tuinstoelen gezet en we genieten comfortabel van de open rivier, de stroomversnellingen en de vogels. Als het gaat regenen komen er regenjassen te voorschijn. Het enigste blauw tussen alle gele regencapes is die van Tineke. Zij had haar eigen poncho bij zich. Heerlijk dat plenzen van zo`n tropische bui. Ik laat mij nat regenen en geniet met volle tuigen. Luxe en pure natuur. Een goede combinatie. Tijdens een rustpauze op een sula worden lekkernijen uitgedeeld en voor de dorst een sinaasappel. Iwan, vanaf nu Jessie, vertelt me dat hij de gebruiken van zijn volk wil bewaren en dat hij er studie van maakt. Opmerkelijk is zijn kennis over hoeveel problemen er zijn. De klimaatsverandering, die de natuurlijke systemen veranderen en de gevaren die de Westerse samenleving voor zijn volk meebrengt. De openheid van de indianen maakt ze ook kwetsbaar. Het is zo goed om te zien hoe Jessie probeert het goede van de culturen te integreren en daar naar mijn idee ook een succes van maakt.

De jungle
De perfekte jungle is gesloten als een bus. Als je daar opvalt ben je de klos. Te hoog in de top van een boom, en je ligt als aap in de klauwen van een harpijarend. Veelkleurige ara’s in de late avondzon schieten als neonlichten voorbij. In Kabalebo is geen gebonk van muziek. Rust, in goud omrand decor van oerwoudbomen. Wie zal de jungle ooit leren begrijpen. Niemand. We glijden met de korjalen over de Kabalebo rivier. Grote en kleine ijsvogels scheren angstvallig laag over het water. Op een onnavolgbaar punt op de oerwoudoever wordt aangestuurd. Jessie springt op de wal, ons in verwarring op de korjaal achterlatend. De machete weet raad. Hier moet een pad zijn! Bomen worden gekerfd ter markering. Eindelijk wordt er toch een pad herkenbaar. Stront van de tapir. Ja, hier is het rustig! Ik begrijp waarom een machete zo belangrijk is. Parasieten moet je uit de weg blijven. Jessie hakt dan ook op veilige afstand. De rotzooi komt van boven. Ik begrijp ook waarom apen zo vaak hun huid krabben. Webben, geweven door sociaal opererende spinnen, worden met de machete naar een andere bestemming verhuisd. Afgehakte takken worden met de punt van de machete de jungle ingesmeten. “Tsjak”. Met één slag gaat een liaan doormidden. “Dat is gif om vissen mee te vangen”, “dat gebruiken we tegen slangenbeten”, “dat is een liaan om je dorst mee te lessen”, “dat is ……”, “dat is…..” Aan het eind van het pad weet ik nog net zo veel als in het begin.
De volgende aktie met de machete volgt. Twee grote klappen op de plankwortel van de telefoonboom. Even later volgen ver in de jungle nog vijf klappen. ´´Djogi is met zijn korjaal op zijn bestemming aangekomen”, stelt Jessie tevreden vast. De telefoonboomcommunicatie werkt! De waterval die voor ons opdoemt, geeft verademing. Twee gidsen, twee jonge mannen uit Noord-Holland en wij tweeën, beleven aangename uurtjes met vooral vissen. Als de haak onder de rots blijft vast zitten, duikt een vastberaden noordhollander en een angstloze indiaan het water in om de haak los te maken. Een tijdje blijven ze onder de waterspiegel om vast te stellen, dat een grote vis, of wie weet, een krokodil, de zaak daar vast houdt. De bootsman, een marron, houdt van vissen. Hij is het, die uiteindelijk aardig wat roofvissen uit de waterval weet te halen. En als ik hem mijn vishaken geef, trekt zijn donkere gezicht een warmmoedige blik. Er zullen nog wel veel grote vissen aan die haken komen! Reken maar! Voldaan gaat de tocht terug naar het resort. De zon, het water en de groene gordijnen van de jungle. De stuurman Jessie zit voorop. Als het erop aankomt, staat hij op, om aanwijzingen te geven aan de bootsman. De stroomversnellingen blijven gevaarlijk.
Voor je het weet, is een gelukkige tijd van 6 dagen Kabalebo-jungle voorbij. De enige weg terug is het vliegtuig. Een Chessna voor 4 zitplaatsen. Een uur lang junglegeheimen die onder je doorglijden. Een uitgestrektheid, complexiteit en onbegrijpelijkheid. Landen op Zorg en Hoop te Paramaribo. De onbegrijpelijkheid next: drukte van mensen, taxi’s, lorry’s, spanning op gezichten….. Tineke krabt nog maar eens op haar grasluispukkels. Ze zit helemaal vol, vooral op de meest onprettige plaatsen. Ik niet minder. Ach, hoe onbelangrijk is dat. Het hoofd is nog te vol: Reuzenotters, black-hawks en sula’s bruisen er volop. Er is zoveel te vertellen. De gezelligheid ’s avonds aan tafel. Het hulpvaardige personeel. Goed om Suriname zo af te sluiten. Maar wat sluit ik af! Ik weet het niet!